Κόμποι Αναρρίχησης
1) Οχτάρι-Ακρόδεσμος
Τον χρησιμοποιούμε στις άκρες του σχοινιού ως κόμπο φρένου ώστε να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα φύγει ο καταβατήρας από το σχοινί όταν αυτό είναι μικρότερο από το βάραθρο, οδηγώντας σε ατύχημα με ελεύθερη πτώση. Είναι καλύτερος από άλλους γιατί δεν γλιστράει στο σχοινί και λύνεται εύκολα μετά. Όταν παραλαμβάνουμε τα σχοινιά κάνουμε τον κόμπο και στα δυο άκρα και τα τοποθετούμε στην κορυφή του σάκου· ο έλεγχος έτσι είναι ευκολότερος και μειώνεται η πιθανότητα ατυχήματος. Είναι ο πιο απλός κόμπος στην αναρρίχηση και η βάση για πολλούς άλλους.
Κατασκευή:
Κάνουμε μια στροφή γύρω από το σταθερό μέρος και μόλις έρθουμε μπροστά περνάμε μέσα από το «μάτι» που έχει σχηματιστεί.
2) Οχτάρι θηλιά και οχτάρι θηλιά περαστό
Οχτάρι θηλιά
Είναι ο πιο συνηθισμένος κόμπος στην αναρρίχηση για την δημιουργία θηλιάς σε οποιοδήποτε μέρος του σχοινιού. Χρησιμοποιείται όπου θέλουμε μια θηλιά που θα φορτιστεί κάθετα. Μπορεί να λάβει φορτίο και στα τρία σημεία που εξέρχονται από τον κόμπο, θηλιά και άκρα. Αν φορτίζονται και τα δύο άκρα θα πρέπει η γωνία να μην ξεπερνάει τις ενενήντα μοίρες γιατί θα αλλάξει ο κόμπος. Γι’ αυτό δεν κάνει για απομόνωση φθαρμένου σχοινιού. Το άκρο που περιμένουμε να φορτιστεί το φτιάχνουμε στην μεγάλη καμπύλη που βγαίνει από τον κόμπο γιατί έχει μεγαλύτερη αντοχή και θα λύνεται ευκολότερα. Όταν τον χρησιμοποιούμε στην άκρη του σχοινιού για αρμάτωμα δένουμε το ελεύθερο άκρο γύρω από το σταθερό για αποφυγή ατυχήματος (λύσιμο κόμπου, κατάβαση χωρίς σχοινί).
Κατασκευή:
Γίνεται όπως το οχτάρι αλλά για κινητό μέρος έχουμε μια τσάκιση του σχοινιού ανάλογη του κόμπου που θέλουμε να φτιάξουμε.
Αντοχή: 65-75%.
Οχτάρι θηλιά περαστό
Ίδιος με το οχτάρι θηλιά αλλά με άλλο τρόπο κατασκευής, έχει εφαρμογή όταν θέλουμε να τοποθετήσουμε την θηλιά μας γύρω από ένα αντικείμενο και δεν φτάνουμε ή δεν έχει άκρο (δέντρο, κολώνα).
Κατασκευή:
Υπολογίζουμε την περίμετρο του αντικειμένου και φτιάχνουμε ένα οχτάρι χαλαρό στο σταθερό τμήμα του σχοινιού αφήνοντας αρκετό για να περαστεί γύρω από το αντικείμενο και να ακολουθήσει την πορεία του σχοινιού στον κόμπο. Ακολουθώντας με το κινητό το σταθερό άκρο προσέχουμε το σχοινί που θα φορτίζεται να είναι το εξωτερικό όπως και στο οχτάρι θηλιά και μετά σφίγγουμε τον κόμπο.
3) Εννιάρι θηλιά
Έχει τις ίδιες χρήσεις με το οχτάρι θηλιά αλλά μεγαλύτερη αντοχή και πιο εύκολο λύσιμο. Στα λεπτά σχοινιά προτιμάται από το οχτάρι θηλιά. Απαιτεί περισσότερο μήκος σχοινιού αλλά αυτό δεν είναι σημαντικό μειονέκτημα όταν τα φορτία είναι μεγάλα. Αντίθετα από το οχτάρι θηλιά το σταθερό άκρο είναι εσωτερικά.
Κατασκευή:
Όπως το οχτάρι θηλιά, αλλά αντί να τελειώσουμε περνώντας την τσάκιση μέσα από το μάτι κάνουμε μια στροφή γύρω από την μια πλευρά του και μετά μέσα.
Αντοχή: 70-85%.
4) Καντηλίτσα
Κόμπος για δημιουργία θηλιάς στο άκρο του σχοινιού. Μόνο το ένα άκρο μπορεί να φορτισθεί με τάση. Ασφαλίζουμε το ελεύθερο άκρο γύρω από το σταθερό προσθέτοντας έτσι αντοχή στον κόμπο. Δεν έχει την αντοχή που έχει το οχτάρι θηλιά, αλλά για κάποιες συγκεκριμένες εφαρμογές αυτό δεν είναι τόσο σημαντικό. Οι δύο σημαντικότερες εφαρμογές του είναι:
α) Στην θηλιά του ποδοστηρίου μας, γιατί σε αντίθεση με το οχτάρι θηλιά είναι πάντα ανοικτή και ρυθμίζεται εύκολα προσφέροντας άμεσα πάτημα.
β) Αντικαθιστά το οχτάρι περαστό όταν η διάμετρος του αντικειμένου είναι μεγάλη κάνοντας τις γωνιές απαγορευτικές και προσφέρει την ευκολία ότι δεν χρειάζεται να υπολογίσεις το μήκος του σχοινιού για να έρθει ο κόμπος στο σωστό σημείο.
Κατασκευή:
Στον κορμό του σχοινιού κάνουμε μια στροφή και συνεχίζουμε φέρνοντας την άκρη μέσα από την στροφή από κάτω προς τα πάνω. Μετά ολοκληρώνουμε περνώντας την άκρη γύρω από τον λαιμό και ξανά μέσα στην στροφή. Σφίγγουμε και έχουμε την καντηλίτσα μας.
Αντοχή: 60-70%.
5) Αλπική πεταλούδα
Ο κόμπος αυτός σχηματίζει μια μονή θηλιά στο μέσο ενός σχοινιού χωρίς πρόσβαση στα άκρα του. Έχει εφαρμογές σε τραβέρσες και κάποια αρματώματα. Μια ακόμη χρήση είναι για να απομονώσουμε προσωρινά ένα φθαρμένο τμήμα του σχοινιού αλλά θέλει προσοχή να μην ασφαλιστεί κάποιος στην θηλιά. Με διαδοχικούς κόμπους πεταλούδας μπορούμε να σχηματίσουμε μια σκάλα σε ώρα ανάγκης. Έχει την ικανότητα να παίρνει τάση στη θηλιά και στα δυο άκρα του σε γωνιές μέχρι 180 μοίρες. Γι’ αυτό αντικαθιστά σε μερικά σημεία το οχτάρι θηλιά, παρόλο που δεν έχει την αντοχή του. Ο κόμπος της αλπικής πεταλούδας αντέχει μεγάλες τάσεις και λύνεται εύκολα μετά. Φτιάχνεται εύκολα με πολλούς τρόπους, σε μερικούς με ένα χέρι. Δεν πρέπει να συγχέεται με άλλους κόμπους πεταλούδας που υπάρχουν και έχουν άλλα χαρακτηριστικά.
Κατασκευή:
Κάνουμε τρεις στροφές το σχοινί γύρω από την παλάμη μας. Φέρνουμε την τρίτη στην μέση. Παίρνουμε την καινούργια τρίτη και την περνάμε πάνω και μέσα από τις άλλες δύο. Τέλος σφίγγουμε τον κόμπο.
Αντοχή: 60-70%.
6) Οχτάρι διπλή θηλιά – «μίκυ μάους»
Είναι μια παραλλαγή του κόμπου οχτάρι θηλιά για να έχουμε δυο θηλιές να αρματώσουμε. Χρησιμοποιείται συνήθως στην αρχή του βαράθρου για να μοιράσουμε το βάρος· οι δυο θηλιές ρυθμίζονται και μετά σφίγγουμε τον κόμπο. Σε μεγάλες δυνάμεις οι θηλιές θα ρυθμιστούν μόνες τους. Τοποθετούμε έναν κρίκο μέσα από τις δυο θηλιές γιατί όταν πάρουν τάση τεντώνουν δυσκολεύοντας την ασφάλιση.
Κατασκευή:
Υπολογίζουμε πόσο σχοινί θα χρειαστούμε και φτιάχνουμε ένα οχτάρι θηλιά. Στην τελευταία κίνηση βγάζουμε την θηλιά έξω από τον κόμπο σαν να θέλαμε μια μεγάλη θηλιά αλλά σταματάμε εκεί. Περνάμε τις δύο θηλιές μέσα από την μικρή και την τοποθετούμε μαζί με τις κάτω καμπύλες του οχταριού. Τακτοποιούμε και σφίγγουμε τον κόμπο.
Αντοχή: 65-75%.
7) Καντηλίτσα διπλή θηλιά
Ένας ακόμη κόμπος που μας επιτρέπει να έχουμε δυο θηλιές. Δεν έχει την αντοχή του «μίκυ μάους», όμως έχει άλλα πλεονεκτήματα. Είναι πιο μικρός σε όγκο, χρειάζεται λιγότερο μήκος σχοινιού, έχει αυτορυθμιζόμενες θηλιές που μοιράζονται το βάρος, είναι εύκολη η ασφάλιση και από τις δυο θηλιές χωρίς την παρουσία κρίκου.
Κατασκευή:
Φτιάχνουμε το σχοινί διπλό, κάνουμε στροφή και περνάμε την θηλιά μέσα από τις θηλίτσες της στροφής. Φέρνουμε αυτή την θηλιά πάνω από τις στροφές και περνάμε από μέσα την μεγάλη διπλή θηλιά. Βάζουμε την θηλίτσα στο σημείο που ξεκίνησε κάτω από τον κόμπο και τραβάμε τις μεγάλες θηλιές να σφίξει ο κόμπος.
Αντοχή: 60%.
8) Διπλός και τριπλός ψαρόκομπος – ορμιόδεσμος
Ίδιοι κόμποι με μόνη διαφορά μια πρόσθετη στροφή. Έχει εφαρμογή όταν θέλουμε να ενώσουμε δυο σχοινιά με διαφορά διαμέτρου μικρότερη των δυο χιλιοστών ή να ενώσουμε τις άκρες του ίδιου σχοινιού κάνοντας λανιέρες «κλειστή αρτάνη». Έχει πολύ μεγάλη αντοχή και δεν γλιστράει ακόμα και με υγρά και λεία σχοινιά. Λύνεται δύσκολα μετά από μεγάλες τάσεις. Υπάρχουν τροχαλίες ειδικά για να περνάει ο συγκεκριμένος κόμπος. Στην κατάβαση ενώνουμε τα σχοινιά αφήνοντας μεγαλύτερο άκρο από το πάνω σχοινί για να κάνουμε θηλιά ασφάλισης.
Κατασκευή:
Όπως έρχονται αντίθετα τα σχοινιά κάνουμε στροφές με το ένα γύρω από το άλλο. Δυο για τον διπλό, τρεις για τον τριπλό. Όταν ολοκληρώσουμε τις στροφές γυρνάμε πίσω το άκρο και περνάμε από μέσα σφίγγοντας τον κόμπο. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο με το δεύτερο σχοινί. Φέρνουμε τους δυο κόμπους κοντά και σφίγγουμε.
Αντοχή: διπλός75-95%, τριπλός 80-100%.
9) Διπλά αντίθετα οχτάρια και τριπλά αντίθετα οχτάρια
Χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να ενώσουμε σχοινιά της ίδιας διαμέτρου. Το τριπλό οχτάρι είναι για κατάβαση και η θηλιά είναι για ασφάλιση στο πέρασμα του κόμπου. Η μέθοδος κατασκευής είναι όπως στο οχτάρι θηλιά περαστό. Στο τριπλό προσέχουμε το κάτω σχοινί να είναι στην εξωτερική καμπύλη για μεγαλύτερη αντοχή.
Κατασκευή:
Φτιάχνουμε ένα οχτάρι απλό για τα διπλά οχτάρια, ένα οχτάρι θηλιά για τα τριπλά. Συνεχίζουμε όπως στο οχτάρι θηλιά περαστό, φέρνοντας το δεύτερο σχοινί γύρω από τα οχτάρια με άλλη φορά. Τακτοποιούμε και σφίγγουμε τον κόμπο.
Αντοχή: διπλά 65-75%, τριπλά 70-80%.
10) Ένωση ιμάντων
Για να ενώσουμε δύο ίδιους ιμάντες ή τα άκρα ενός. Τα άκρα πρέπει να ασφαλίζονται με ταινία ή λάστιχο. Μετά από μεγάλες τάσεις λύνει δύσκολα.
Κατασκευή:
Κάνουμε έναν απλό κόμπο στον ιμάντα αφήνοντας αρκετό ελεύθερο άκρο. Με τον άλλον ιμάντα ακολουθούμε τον πρώτο αντίθετα αφήνοντας πάλι αρκετό άκρο. Σφίγγουμε τον κόμπο και ασφαλίζουμε τα άκρα.
Αντοχή. 55-65%.
11) Ψαλιδιά
Ο κόμπος αυτός ασφαλίζει το σχοινί γύρω από κάποιο αντικείμενο, συνήθως κρίκο. Όταν η τάση δεν είναι σταθερή γλιστράει. Είναι ο μικρότερος κόμπος και χρειάζεται ελάχιστο σχοινί. Η αντοχή του σχοινιού με αυτόν τον κόμπο εξαρτάται από την διάμετρο του αντικειμένου γύρω από το οποίο τυλίγεται, για κρίκους είναι περίπου 50%. Γι’ αυτό δεν πρέπει να προτιμάται από το οχτάρι θηλιά στην κατάβαση και την πεταλούδα στις τραβέρσες.
Κατασκευή:
Φτιάχνουμε διαδοχικά δυο αντίθετες στροφές στο σχοινί. Φέρνουμε τη μια πάνω από την άλλη και περνάμε από μέσα τους το αντικείμενο.
12) Μισή ψαλιδιά
Ένας κόμπος με πολλές εφαρμογές· χρησιμοποιείται ως τροχαλία ή ως μηχανισμός ασφαλείας, σε τυρολέζικες τραβέρσες με τάση, και σε περίπτωση ανάγκης ως καταβατήρας. Το φορτίο τοποθετείται στο σταθερό άκρο που βγαίνει προς τα κάτω. Το άλλο άκρο φρενάρει το σχοινί ανάλογα με την θέση του, οι ρόλοι μπορεί να αλλάξουν μεταξύ των δύο άκρων φτιάχνοντας έναν ίδιο ανάποδο κόμπο. Η μισή ψαλιδιά μπορεί να ασφαλιστεί με έναν μουλαρόκομπο με κρίκο ή χωρίς. Δουλεύει καλύτερα με κρίκους οβάλ ή αχλάδι, κυκλικής διατομής. Για να αποφύγουμε φθορά του κρίκου από την τριβή με το σχοινί, ειδικά το λερωμένο, μεταχειριζόμαστε ατσάλινο κρίκο. Το φορτίο που μπορεί να συγκρατήσει εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που συμβάλλουν στην τριβή μέσα στον κόμπο.
Κατασκευή:
Φτιάχνουμε δυο αριστερόστροφες αγκύλες. Στρίβουμε την δεύτερη και την τοποθετούμε πάνω από την πρώτη. Περνάμε τον κρίκο μέσα από τις δύο θηλιές. Το σταθερό άκρο είναι από την πλευρά της πρώτης αγκύλης.
Ασφάλιση μισής ψαλιδιάς
13) Προύσικ – Αυτοσφιγγόμενοι κόμποι
Ένας κόμπος με πολλές παραλλαγές που εφαρμόζεται όταν θέλουμε ένα αντιολισθητικό δέσιμο γύρω από ένα σχοινί. Έχει χρήση φρένου στην ανάβαση ή την ανύψωση βάρους. Ο απλός προύσικ είναι ο μόνος που δουλεύει αμφίδρομα. Άλλοι κόμποι τύπου προύσικ που χρησιμοποιούμε είναι ο Κλέμχαϊστ, ο Μπάχμαν και ο Μπλέηκ. Υπάρχουν τροχαλίες που χρησιμοποιούν τον προύσικ ως φρένο ώστε να κινείται το σχοινί προς μια κατεύθυνση. Γενικότερα για τους κόμπους τύπου προύσικ ισχύουν οι παρακάτω κανόνες:
α) Η διάμετρος του σχοινιού που τυλίγεται είναι 2/3 ή και μικρότερη του σχοινιού στο οποίο θα τυλιχτεί. Όσο μικραίνει η διάμετρος μεγαλώνει το σφίξιμο αλλά μικραίνει η αντοχή. Μόνο ο «Μπλέηκ» είναι εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα και γίνεται με το ίδιο σχοινί.
β) Αν υπάρχει ένωση στο σχοινάκι την κρατάμε εκτός κόμπου σε ευθεία.
γ) Σε υγρά ή παγωμένα σχοινιά αχρηστεύεται ο κόμπος και γλιστράει· παραπάνω στροφές δεν ωφελούν.
Κατασκευή:
Κάνουμε μια θηλιά με το μικρό σχοινί γύρω από το μεγάλο. Ξαναπερνάμε άλλη μια φορά και σφίγγουμε προσέχοντας να μην επικαλύπτονται οι στροφές.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου